Mythes en legendes: de fantastische wezens van Baskenland

Feeën, kobolden, heksen, reuzen, draken… zoveel fantastische en legendarische wezens die je kunt tegenkomen in de bergen, grotten en rivieren van Baskenland!

Basajaun, de Baskische yeti

De Basajaun (wat “Heer van het Bos” betekent in het Baskisch) is een legendarisch wezen uit de Baskische mythologie. Volgens de legende leeft hij in het Iraty-woud en de bergen van Baskenland. Het neemt het uiterlijk aan van een mensachtig wezen, groot en bedekt met haar, vergelijkbaar met de Amerikaanse bigfoot.

Herders zijn er bang voor, ook al beschermt het hun kuddes tegen wolvenaanvallen in de zomerweiden. Tijdens zijn nachtelijke tochten bezoekt de onzichtbare bewaker van het bos soms de hutten van de herders om hun voedsel te stelen. De vrouw van Basajaun heet Basandere (de Vrouwe van het Woud). Hij leeft ook in de bergen van Baskenland, in de buurt van grotten, spelonken en fonteinen.

De laminak, half feeën, half lutins

De laminak, afkomstig uit de Baskische mythologie en volksgeloven, zijn fantastische wezens die goede relaties onderhouden met mensen. Ze zien eruit als plagerige kobolden in de provincies Soule en Laag-Navarra, of als mooie jonge vrouwen met lang haar en dierenvoeten in de meer westelijke streken.

Lamellen leven onder de grond, in grotten, in de buurt van waterbronnen en stromen. In Saint-Pée-sur-Nivelle zouden ze verborgen liggen onder de oude Utsalea-brug. Er wordt ook gezegd dat de Laminak grote hoeveelheden goud verborgen op de heuvel Gaztelu, in de prehistorische grotten van Isturitz en Oxocelhaya.

De godin Mari

Mari, een centrale figuur in de Baskische mythologie, wordt beschouwd als de moedergodin van alle godheden die de wereld bevolken. Volgens de legende leeft ze onder de grond, in een grot hoog in de bergen. Hij wordt geassocieerd met heksen, “sorginak” genoemd, die rituelen uitvoeren ter ere van hem, en Sugaar, “de mannelijke draak”, god van stormen en bliksem.

Herensuge, de zevenkoppige slang

Herensugue is ook een van de beroemdste mythologische wezens in de Baskische cultuur. Het is een gigantische zevenkoppige slang, beschermer van de Basajaunak. Dankzij zijn krachtige adem zuigt hij de kuddes op die binnen zijn bereik komen, en soms ook hun herders. Het zou zich schuilhouden onder het massief van de Rhune, de heilige berg van de Basken. Niets is minder zeker, want volgens de legende werd het in schubben gehulde monster in de 15e eeuw neergeslagen door ridder Gaston de Belzunce.

Reuzen, boemannen, cyclopen en andere fantastische wezens uit Baskenland

In de bergen, bossen en rivieren van het binnenland van Baskenland leven nog meer mysterieuze en fascinerende wezens. Andere voorbeelden zijn Sugulna, een driekoppige hydra; Tartaro, een wrede, antropofaag Cycloop; de boeman Gaueko die onoplettende reizigers straft die zich ‘s nachts in de bergen wagen; de Gentils (‘Jentilak’ in het Baskisch), een volk van reuzen die naar verluidt de dolmens en cromlechs van Baskenland hebben gebouwd; en de Olentzero het Baskische equivalent van Kerstman.

Ontdek de Baskische cultuur

Om er meer over te weten te komen, wijdt het Baskisch Museum in Bayonne een verhaaltocht aan het ontdekken van enkele personages uit de Baskische mythologie aan de hand van verschillende voorwerpen: de dolmens van de Gentils, de kammen van de Lamina, de kaiku (melkkan) van de Basajaun…